5 Kasım

5 Kasım, Miladi takvime göre yılın 309. (artık yıllarda 310.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 56 gün vardır.

 

Olaylar

• 1556 - Hindistan'daki Babür İmparatorluğu, II. Panipat Zaferi'ni kazanarak eski gücüne kavuştu. Tahtta hak iddia eden Hemu, Ekber Şah'ın veziri Bayram Han tarafından yenildi ve Babür Hanedanının fetret devri sona erdi.
• 1605 - Guy Fawkes İngiltere'de Westminster Sarayı'nı havaya uçurmaya kalkıştı. Fawkes ve arkadaşları idam edildi. (Barut komplosu)
• 1638 - IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu, Musul'a girdi.
• 1757 - Prusya Kralı II. Friedrich, Yedi Yıl Savaşları'nda Fransa'yı, Rosbach'da yendi.
• 1840 - Afganistan, İngilizlere teslim oldu.
• 1854 - İngiliz-Fransız Birleşik Donanması Kırım Savaşı’nda Rus donanmasını yenilgiye uğrattı.
• 1895 - Rochester, New York'tan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.
• 1912 - ABD Başkanlık seçimlerini Woodrow Wilson kazandı.
• 1914 - Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti.
• 1914 - Kıbrıs'ın yönetimi, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Birleşik Krallık'a geçti.
• 1919 - Gaziantep, Fransızlar tarafından işgal edildi.
• 1922 - İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan Barış Konferansına katılmak üzere, İsviçre'ye hareket etti.
• 1924 - Çin'in "Küçük İmparator"u Puyi, krallık sarayından çıkarıldı. Mançu unvanları iptal edildi.
• 1925 - Benito Mussolini sol partilerin tümünü kapattı.
• 1925 - Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.
• 1930 - İlk televizyon reklamı Londra'da gösterildi.
• 1934 - Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü kuruldu.
• 1936 - Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
• 1940 - ABD Başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı.
• 1942 - II. Dünya Savaşı günlerinde, lokantalara ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı.
• 1945 - Kolombiya, Birleşmiş Milletler örgütüne üye oldu.
• 1956 - Sovyet tankları Macaristan'daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir Hükümet kuruldu.
• 1957 - Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı. Kıvılcımlı, dini siyasete alet ederek komünizm propagandası yapmakla suçlanıyordu.
• 1964 - Türkiye - Sovyetler Birliği Kültür Anlaşması imzalandı.
• 1968 - ABD Başkanlık seçimlerini Richard M. Nixon kazandı.
• 1972 - İsmet İnönü CHP'den istifa etti. Bülent Ecevit, "İnönü'ye esenlik ve uzun ömür dilerim" dedi.
• 1979 - Ayetullah Humeyni ABD'yi en büyük şeytan ilan etti.
• 1984 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ırkçılığa karşı genel grev yapıldı.
• 1986 - Yanmasının ardından 45 yıl sonra, İstanbul Ortodoks Fener Rum Patrikhanesi'nin yeniden yapılmasına izin verildi.
• 1991 - Filipinler'de meydana gelen selde yaklaşık 7000 kişi öldü.
• 1994 - 45 yaşındaki George Foreman, Michael Moorer'ı nakavt ederek en yaşlı ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
• 1996 - ABD Başkanlık seçimlerini Bill Clinton kazandı.
• 2006 - Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'e, bir kentte 148 Şiinin öldürülmesi suçundan idam cezası verildi.

Doğumlar

• 1271 - Mahmud Gazan, Moğol Hükümdarı (ö. 1304)
• 1615 - İbrahim, Osmanlı'nın 18. Padişahı (ö. 1648)
• 1854 - Paul Sabatier, Fransız kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1941)
• 1892 - John Alcock, İngiliz havacı (Atlas Okyanusu'nu ilk kez geçen) (ö. 1919)
• 1911 - Roy Rogers, Amerikalı aktör (ö. 1998)
• 1913 - Vivien Leigh, İngiliz sinema oyuncusu ("Rüzgar Gibi Geçti" filminin Oskar ödüllü oyuncusu) (ö. 1967)
• 1921 - Fevziye Fuad, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin ilk eşi (ö. 2013)
• 1926 - John Berger, İngiliz yazar ve sanat eleştirmeni
• 1938 - Joe Dassin, Amerikalı şarkıcı (ö. 1980)
• 1940 - Elke Sommer, Alman sinema oyuncusu
• 1941 - Art Garfunkel, Amerikalı şarkıcı, şair ve aktör
• 1943 - Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı ve aktör
• 1948 - William D. Phillips, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1958 - Robert Patrick, Amerikalı film ve TV aktörü
• 1959 - Bryan Adams, Kanadalı müzisyen
• 1960 - Tilda Swinton, İngiliz oyuncu
• 1963 - Jean-Pierre Papin, Fransız eski futbolcu ve teknik direktör
• 1968 - Sam Rockwell, Amerikalı oyuncu
• 1969 - Meltem Cumbul, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1972 - İdil Fırat, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1974 - Angela Gossow, Alman müzisyen ve Arch Enemy'nin vokalisti
• 1977 - Murat Evgin, Türk şarkıcı
• 1980 - Christoph Metzelder, Alman futbolcu
• 1980 - Antonella Del Core, İtalyan voleybolcu
• 1980 - Orkun Usak, Türk eski millî futbolcu
• 1983 - Mike Hanke, Alman futbolcu
• 1985 - Pınar Saka, Türk kısa mesafe koşucusu
• 1987 - Kevin Jonas, Amerikalı müzisyen, oyuncu ve Jonas Brothers grubunun gitaristi
• 1991 - Lyubov İlyuşeçkina, Rus buz patenci

Ölümler

• 1879 - James Clerk Maxwell, İskoçyalı matematikçi ve fizikçi bilim adamı (d. 1831)
• 1930 - Christiaan Eijkman, Hollandalı tıp adamı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1858)
• 1930 - Luigi Facta, İtalyan siyasetçi (d. 1861)
• 1943 - Frank Campeau, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1864)
• 1944 - Alexis Carrel, Fransız cerrah ve fizyolog (d. 1873)
• 1955 - Maurice Utrillo, Fransız ressam (d. 1883)
• 1956 - Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (d. 1909)
• 1958 - Ahmet Muhtar Cilli, Türk siyasetçi (d. 1871)
• 1960 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (d. 1880)
• 1973 - İsmail Dümbüllü, Türk ortaoyunu ve tuluat sanatçısı (d. 1897)
• 1979 - All Capp, Türkiye'de Hoş Memo olarak tanınan çizgi bant Li'l Abner'in yaratıcısı (d. 1909)
• 1988 - Naşide Saffet Esen, Türk model ve 1931 Türkiye güzeli (d. 1912)
• 1989 - Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
• 1992 - Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar (ilk kadın diplomat) (d. 1912)
• 2005 - John Robert Fowles, İngiliz yazar (d. 1926)
• 2006 - Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, siyasetçi ve Türkiye eski Başbakanı (d. 1925)