1 Mart,

1 Mart, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 60. (artık yıllarda 61.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 305 gün vardır.

Olaylar

• 1430 - Osmanlı Padişahı II. Murad, Selanik'i fethetti.
• 1565 - Rio de Janeiro şehrinin kuruluşu.
• 1803 - Ohio, ABD'ye katılarak ülkenin 17. eyaleti oldu.
• 1811 - Kavalalı Mehmet Ali, Memlûkleri Kahire Kalesine davet edip imha etti.
• 1815 - Napolyon Bonapart, Elba'daki sürgünden Fransa'ya geri döndü.
• 1867 - Nebraska, ABD'ye katılarak ülkenin 37. eyaleti oldu.
• 1872 - Dünyanın ilk ulusal parkı olan Yellowstone Ulusal Parkı açıldı.
• 1881 - Rus Çarı II. Aleksandr Narodniklerce öldürüldü.
• 1896 - Adowa Muharebesi: Habeşistan üstün sayıdaki İtalya kuvvetlerini yendi ve böylece I. İtalya-Habeşistan Savaşı sona erdi.
• 1896 - Henri Becquerel, radyoaktiviteyi keşfetti.
• 1901 - Avustralya Ordusu kuruldu.
• 1912 - Albert Berry, bir paraşüt ile uçaktan atlayan ilk kişi oldu.
• 1919 - Kore'nin tek taraflı bağımsızlık ilanı (bakınız 1 Mart Hareketi).
• 1921 - Mehmet Âkif Ersoy'un sözlerini yazdığı "İstiklâl Marşı", Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı) Hamdullah Suphi Bey tarafından Mecliste ilk kez okundu.
• 1923 - Mustafa Kemal Paşa, TBMM'nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal'in açış konuşmasını mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, meclise gelen ilk kadın oldu.
• 1925 - Anadolu Ajansı kuruldu.
• 1926 - İtalyan yasaları esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
• 1931 - Troçki'nin Büyükada'da kaldığı Arap İzzet Paşa Yalısı yandı.
• 1935 - TBMM 5. dönem çalışmalarına başladı. Atatürk, 4. kez Cumhurbaşkanı seçildi. TBMM'de ilk kez 18 kadın milletvekili yer aldı.
• 1936 - ABD'de Hoover Barajı'nın inşaatı tamamlandı. O tarihte dünyanın en büyük beton yapısı ve en büyük hidroelektrik santraliydi.
• 1940 - Bulgaristan Tripartite Paktı'nı imzalayarak Mihver Devletleri'ne katıldı.
• 1941 - Alman birlikleri Bulgaristan'a girdi.
• 1946 - Bank of England kamulaştırıldı.
• 1947 - Uluslararası para fonu (International Monetary Fund, IMF) finans işlemlerine başladı.
• 1947 - İffet Halim Oruz'un çıkardığı Kadın gazetesi yayına başladı. Gazete, 1979 yılına kadar, 32 yılda 1125 sayı olarak çıktı.
• 1951 - Hastalık ve Analık Sigortası Yasası, İstanbul, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerinde yürürlüğe girdi.
• 1953 - Stalin kalp krizi geçirdi. Dört gün sonra da öldü.
• 1954 - Porto Riko'lu milliyetçiler Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi'ne saldırdı, beş senatör yaralandı.
• 1958 - İzmit Körfezi'nde çalışan Üsküdar vapuru, saatteki hızı 130 kilometreyi bulan kasırga yüzünden Soğucak mevkiinde battı. Resmi rakamlara göre 300'e yakın yolcudan 272'i öldü; 21 kişi kurtuldu.
• 1959 - Kıbrıs'a dönen Makarios Kıbrıslı Rumlar tarafından büyük bir tezahüratla karşılandı.
• 1960 - 1000 siyah öğrenci, ABD'nin Alabama eyaletinde ayrımcılığı protesto etti.
• 1963 - İstanbul Boğazı'nda Dolmabahçe açıklarında çarpışan iki Sovyet tankerinden denize sızan ince mazotun alev almasıyla Yüzer Karaköy İskelesi ve Kadıköy vapuru yandı.
• 1963 - Kürt lider Molla Mustafa Barzani, Amerikan Associated Press'e verdiği bir demeçte, Irak hükümetinin Kürdistan'a özerklik tanımaması halinde kuvvetlerini yeniden harekete geçireceğini söyledi. Barzani, Irak Başbakanı Kasım'ın devrilmesinde Kürt mücadelesinin rol oynadığını ileri sürdü. "Muhtar bir Kürt bölgesinin kuruluşuna muhalefet eden başka herhangi bir kişinin de akıbeti aynı olacaktır" dedi.
• 1966 - SSCB uzay sondası Venera 3, Venüs yüzeyine çarparak düştü.
• 1966 - Baas Partisi, Suriye'de yönetimi ele geçirdi.
• 1968 - Milli Bakiye usulünü kaldıran yeni Seçim Kanunu TBMM'de kabul edildi.
• 1974 - Watergate skandalı: 7 kişiye skandaldaki rolleri nedeniyle dava açıldı.
• 1975 - Avustralya'da renkli televizyon yayınları başladı.
• 1978 - Charlie Chaplin'in cenazesi İsviçre'deki mezarlıktan çalındı.
• 1978 - Adnan Menderes'in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes trafik kazası sonucu öldü.
• 1980 - Voyager 1 uzay sondası, Satürn'ün Janus adlı Ay'ının varlığını tescil etti.
• 1983 - Hakkari'de Bir Mevsim adlı film Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül alarak şenlikte en çok ödül alan birkaç filmden biri olarak sinema tarihine geçti.
• 1984 - TBMM'de sıkıyönetimin 13 ilde kaldırılmasını, 54 ilde ise 4 ay süreyle uzatılması kararlaştırıldı. Başbakan Turgut Özal yaptığı açıklamada, "Olaylarda yüzde 99 azalma var. Ancak aşırı sol ve bölücü örgütler faaliyetlerine yeraltında devam ediyorlar" dedi.
• 1990 - Türkiye'nin ilk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.
• 1992 - Türkiye'nin ikinci özel TV kanalı ve yarışma programlarıyla ünlü Show TV yayın hayatına başladı.
• 1992 - İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu.
• 1992 - Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nde ayrılıkçı referandum kararı alınması ve 'Kanlı Düğün' ismiyle anılan olay Bosna Savaşı'nı tetikledi.
• 1994 - Nirvana son konserini Münih'te verdi.
• 1995 - Yahoo! kuruldu.
• 1996 - Uluslararası Narkotik Kontrol Stratejisi Raporu'nda, Türkiye kara para aklayan ülkeler arasında sayıldı.
• 1997 - Persona non grata ilan edilen İran'ın Erzurum Başkonsolosu Said Zare ülkesine geri döndü. İran'da misilleme olarak Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Osman Korutürk ile Urumiye Başkonsolosu Ufuk Özsancak'ı persona non grata ilan etti.
• 1998 - Titanik dünya çapında 1 milyar dolar üstü hasılat yapan ilk film oldu.
• 1999 - Ottawa Antlaşması yürürlüğe girdi.
• 2000 - Finlandiya Anayasası yeniden yazıldı.
• 2002 - ABD kuvvetleri Afganistan topraklarına girdi.
• 2005 - Türkler: Bir İmparatorluğun Mimarları ve Mimar Sinan'ın Dehası adlı fotoğraf sergisi Londra'da açıldı.
• 2006 - İngilizce Wikipedia, Jordanhill railway station maddesiyle bir milyonuncu maddeye erişti.
• 2007 - Danıştay 2. Daire üyelerine yönelik saldırıyla ilgili davada, savcı, olayın faili Alparslan Arslan ile Osman Yıldırım, İsmail Sağır ve Erhan Timuroğlu için anayasal düzeni cebren ortadan kaldırmak için silahlı örgüt kurmak ve yönetmek suçundan 4'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi.
• 2009 - Ciner Yayın Holding bünyesinde ve Fatih Altaylı'nın editörlüğünde yayınlanan Gazete Habertürk yayına başladı.

Doğumlar

• 1445 - Sandro Botticelli, İtalyan ressam (ö. 1510)
• 1474 - Angela Merici, İtalyan hemşire (ö. 1540)
• 1547 - Rudolph Goclenius, Alman filozof (ö. 1628)
• 1597 - Jean-Charles de la Faille, Belçikalı matematikçi (ö. 1652)
• 1610 - John Pell, İngiliz matematikçi (ö. 1685)
• 1657 - Samuel Werenfels, İsviçreli teolog (ö. 1740)
• 1683 - Caroline of Ansbach, Büyük Britanya kraliçesi (ö. 1737)
• 1732 - William Cushing, ABD'li hukukçu ve baş hakimi (ö. 1810)
• 1760 - François Nicolas Leonard Buzot, Fransız devrimci (ö. 1794)
• 1769 - François Séverin Marceau-Desgraviers, Fransız general (ö. 1796)
• 1810 - Frederic Chopin, Polonyalı piyanist ve bestecisi (ö. 1849)
• 1812 - Augustus Pugin, İngiliz mimar (ö. 1852)
• 1819 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim adamı (ö. 1890)
• 1821 - Joseph Hubert Reinkens, Alman din adamı ve ilk eski Katolik başpiskoposu (ö. 1896)
• 1837 - William Dean Howells, ABD'li tarihçi, editör ve politikacı (ö. 1920)
• 1847 - Recaizade Mahmud Ekrem, Osmanlı şair ve yazar (ö. 1914)
• 1852 - Théophile Delcassé, Fransız devlet adamı (ö. 1923)
• 1858 - Georg Simmel, Alman sosyolog ve filozof (ö. 1918)
• 1863 - Alexander Golovin, Rus ressam (ö. 1930)
• 1865 - Abe Iso, Japon politikacı (ö. 1949)
• 1871 - Ben Harney, ABD'li besteci ve piyanist (ö. 1938)
• 1876 - Henri de Baillet-Latour, Belçikalı Uluslararası Olimpiyat Komitesi başkanı (ö. 1942)
• 1880 - Giles Lytton Strachey İngiliz yazar (ö. 1932)
• 1886 - Oskar Kokoschka, Avusturyalı ressam, grafik sanatçısı ve şair (ö. 1980)
• 1888 - Ewart Astill, İngiliz kriketçi (ö. 1948)
• 1889 - Watsuji Tetsuro, Japon filozof (ö. 1960)
• 1892 - Ryunosuke Akutagawa, Japon yazar (ö. 1927)
• 1893 - Mercedes de Acosta, ABD'li şair, oyun yazarı ve kostüm tasarımcısı (ö. 1968)
• 1896 - Dimitri Mitropoulos, Yunan besteci, piyanist ve orkestra şefi (ö. 1960)
• 1896 - Moriz Seeler, Alman yazar, şair ve film yapımcısı (ö. 1942)
• 1899 - Erich von dem Bach, Alman asker, Nazi subayı (ö. 1972)
• 1901 - Pietro Spiggia, İtalyan şair
• 1904 - Ali Avni Çelebi, Türk ressam (ö. 1993)
• 1904 - Glenn Miller, ABD'li bando şefi (ö. 1944)
• 1910 - Archer John Porter Martin, İngiliz kimyager ve Nobel ödülü sahibi (ö. 2002)
• 1910 - David Niven, İngiliz aktör (ö. 1983)
• 1913 - Ralph Ellison, ABD'li yazar (ö. 1994)
• 1917 - Robert Lowell, ABD'li şair (ö. 1977)
• 1918 - Roger Delgado, İngiliz aktör (ö. 1973)
• 1918 - João Goulart, Brezilyalı politikacı ve Devlet Başkanı (ö. 1976)
• 1918 - Gladys Noon Spellman, ABD'li politikacı
• 1920 - Howard Nemerov, ABD'li şair (ö. 1991)
• 1921 - Terence Cooke, ABD’li katolik Kardinal ve New York Başpiskoposu (ö. 1983)
• 1921 - Richard Wilbur, ABD'li şair
• 1922 - William Gaines, ABD'li yayımcı (ö. 1992)
• 1922 - İzak Rabin, İsrail başbakanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1995)
• 1923 - Kuczka Péter, Macar yazar, şair ve editör (ö. 1999)
• 1924 - Deke Slayton, ABD'li astronot (ö. 1993)
• 1926 - Robert Clary, Fransız aktör
• 1927 - Harry Belafonte, ABD'li müzisyen ve aktör
• 1928 - Dr. Seymour Papert, Güney Afrikalı matematikçi ve yapay zeka araştırmacısı
• 1928 - Jacques Rivette, Fransız film yönetmeni (ö. 2016)
• 1929 - Georgi Markov, Bulgar yazar ve rejim muhalifi (ö. 1978)
• 1929 - Nida Tüfekçi Türk saz sanatçısı (ö. 1993)
• 1930 - Gastone Nencini, İtalyan bisikletçi (ö. 1980)
• 1935 - Robert Conrad, ABD’li oyuncu
• 1937 - Jed Allan, ABD’li oyuncu
• 1939 - Leo Brouwer, Kübalı besteci ve gitarist
• 1942 - Richard Bowman Myers, ABD'li asker ve Genelkurmay Başkanı
• 1943 - Gil Amelio, ABD’li iş adamı ve risk sermayeci
• 1943 - Rashid Sunyaev, Rus fizikçi
• 1943 - Akinori Nakayama, Japon jimnastikçi
• 1944 - John Breaux, ABD'li politikacı ve Louisiana senatörü
• 1944 - Mike d'Abo, İngiliz şarkıcı (Manfred Mann)
• 1944 - Roger Daltrey, İngiliz müzisyen, The Who üyesi
• 1945 - Dirk Benedict, ABD’li oyuncu
• 1946 - Lana Wood, ABD’li oyuncu
• 1947 - Alan Thicke, Kanadalı oyuncu ve şarkı yazarı
• 1948 - Burning Spear, Jamaikalı şarkıcı ve müzisyen
• 1952 - Steven Barnes, ABD’li yazar
• 1953 - Sinan Çetin, Türk yönetmen, dizi ve sinema oyuncusu
• 1952 - Martin O'Neill, Kuzey İrlandalı futbolcu ve teknik direktör
• 1953 - Richard Bruton, İrlandalı politikacı ve ekonomist
• 1954 - Catherine Bach, ABD’li oyuncu
• 1954 - Ron Howard, ABD’li oyuncu, yönetmen ve yapımcı
• 1956 - Timothy Daly, ABD’li oyuncu
• 1958 - Bertrand Piccard, İsviçreli baloncu ve psikiyatrist
• 1958 - Chosei Komatsu, Japon orkestra şefi
• 1963 - Peker Açıkalın, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
• 1963 - Dan Michaels, ABD'li müzisyen ve yapımcı
• 1963 - Thomas Anders, Alman şarkıcı, Modern Talking üyesi
• 1963 - Ron Francis, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu
• 1964 - Paul Le Guen, Fransız futbolcu ve teknik direktör
• 1965 - Stewart Elliott, Kanadalı jokey
• 1965 - Booker Huffman, ABD’li profesyonel güreşçi
• 1967 - Aron Winter, Hollandalı futbolcu
• 1967 - George Eads, ABD’li oyuncu
• 1969 - Javier Bardem, İspanyol oyuncu
• 1969 - Litefoot, ABD’li yerli rapçi
• 1969 - Dafydd Ieuan, Galli davulcu, Super Furry Animals üyesi
• 1969 - Doug Creek, ABD'li beyzbolcu
• 1970 - Shaun Pollock, Güney Afrikalı kriketçi
• 1971 - Tyler Hamilton, ABD’li bisikletçi
• 1973 - Chris Webber, ABD’li basketbolcu
• 1973 - Ryan Peake, Kanadalı müzisyen, Nickelback üyesi
• 1973 - Carlo Resoort, Hollandalı trance DJ'i
• 1974 - Mark-Paul Gosselaar, ABD’li oyuncu
• 1976 - Peter Bell, Avustralyalı Amerikan futbolcusu
• 1977 - Rens Blom, Hollandalı atlet
• 1977 - Esther Cañadas, İspanyol oyuncu ve süper model
• 1978 - Jensen Ackles, ABD’li oyuncu
• 1978 - Alicia Leigh Willis, ABD’li oyuncu
• 1980 - Djimi Traore, Malili futbolcu
• 1980 - Shahid Afridi, Pakistanlı kriketçi
• 1980 - Burcu Kara, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 1981 - Adam LaVorgna, ABD’li oyuncu
• 1981 - Ana Hickmann, Brezilyalı süper model
• 1981 - Brad Winchester, ABD’li buz hokeyi oyuncusu
• 1983 - Blake Hawksworth, Kanadalı beyzbolcu
• 1983 - Chris Hackett, İngiliz futbolcu
• 1984 - Naima Mora, ABD’li model
• 1985 - Andreas Ottl, Alman futbolcu
• 1987 - Kesha Rose Sebert, ABD'li şarkıcı
• 1988 - Katija Pevec, ABD’li oyuncu
• 1989 - Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
• 1989 - Sonya Kitchell, ABD’li şarkıcı
• 1994 - Justin Bieber, Kanadalı şarkıcı

Ölümler

• 1131 - II. Stefan - Macar kralı (d. 1101)
• 1510 - Francisco de Almeida, Portekizli asker ve kaşif (d. 1450)
• 1536 - Bernardo Accolti, İtalyan şair (d. 1465)
• 1546 - George Wishart, İskoç dini reformcusu (b 1513)
• 1620 - Thomas Campion, İngiliz şair ve besteci (d. 1567)
• 1633 - George Herbert, İngiliz şair ve hatip (d. 1593)
• 1643 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (d. 1583)
• 1661 - Richard Zouch, İngiliz hukukçu (d. 1590)
• 1697 - Francesco Redi, İtalyan doktor (d. 1626)
• 1706 - Heino Heinrich Graf von Flemming, Alman asker ve belediye başkanı (d. 1632)
• 1734 - Roger North, İngiliz biyograf (d. 1653)
• 1757 - Edward Moore, İngiliz yazar (d. 1712)
• 1768 - Hermann Samuel Reimarus, Alman filozof ve yazar (d. 1694)
• 1773 - Luigi Vanvitelli, İtalyan mimar (d. 1700)
• 1777 - Georg Christoph Wagenseil, Avusturyalı besteci (d. 1715)
• 1792 - II. Leopold, Kutsal Roma imparatoru (d. 1747)
• 1841 - Claude Victor-Perrin, duc de Belluno, Fransız mareşal (d. 1764)
• 1862 - Peter Barlow, İngiliz matematikçi (d. 1776)
• 1875 - Tristan Corbière, Fransız şair (d. 1845)
• 1879 - Joachim Heer, İsviçreli politikacı (d. 1825)
• 1884 - Isaac Todhunter, İngiliz matematikçi (d. 1820)
• 1898 - George Bruce Malleson, İngiliz asker ve yazar (d. 1825)
• 1911 - Jacobus Henricus van 't Hoff, Hollandalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1852)
• 1912 - George Grossmith, İngiliz oyuncu ve çizgi roman yazarı (d. 1847)
• 1920 - John Hollis Bankhead, ABD'li politikacı ve senatör (d. 1842)
• 1920 - Joseph Trumpeldor, Rus siyonist (d. 1880)
• 1922 - Rafael Moreno Aranzadi, İspanyol futbolcu (d. 1892)
• 1932 - Frank Teschemacher, ABD’li caz klarnetçisi (d. 1906)
• 1932 - Dino Campana, İtalyan şair (d. 1885)
• 1936 - Mikhail Kuzmin, Rus yazar (d. 1871)
• 1938 - Gabriele D'Annunzio, İtalyan yazar, savaş kahramanı ve politikacı (d. 1863)
• 1940 - Anton Hansen Tammsaare, Estonyalı yazar (d. 1878)
• 1943 - Alexandre Yersin, İsviçreli doktor (d. 1863)
• 1952 - Mariano Azuela, Meksikalı romancı (d. 1873)
• 1963 - Irish Meusel, ABD’li beyzbolcu (d. 1893)
• 1966 - Fritz Houtermans, Alman fizikçi (d. 1903)
• 1970 - Lucille Hegamin, ABD’li şarkıcı (d. 1894)
• 1974 - Bobby Timmons, ABD’li caz piyanisti (d. 1935)
• 1974 - Hüseyin Kemal Gürmen, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
• 1978 - Mutlu Menderes, Türk politikacı (d. 1937)
• 1979 - Mustafa Barzani, Kürt politikacı (d. 1903)
• 1983 - Arthur Koestler, Avusturyalı yazar (d. 1905)
• 1984 - Jackie Coogan, ABD’li oyuncu (d. 1914)
• 1985 - A. Kadir (İbrahim Abdülkadir Meriçboyu), Türk şair (d. 1917)
• 1988 - Joe Besser, ABD’li komedyen ve oyuncu (d. 1907)
• 1991 - Edwin H. Land, ABD’li mucit (d. 1909)
• 1995 - Vladislav Listyev, Rus televizyon habercisi (d. 1956)
• 1995 - Georges J.F. Kohler, Alman biyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1946)
• 1996 - Haydar Özalp, Türk siyasetçi, eski Gümrük ve Tekel Bakanı (d. 1924)
• 2000 - Özay Gönlüm, Türk saz sanatçısı (d. 1940)
• 2000 - Dennis Danell, ABD’li gitarist, Social Distortion üyesi (d. 1961)
• 2006 - Peter Osgood, İngiliz futbolcu (d. 1947)
• 2006 - Jack Wild, İngiliz oyuncu (d. 1952)
• 2006 - Harry Browne, ABD’li politikacı ve yazar (d. 1933)
• 2006 - Johnny Jackson, ABD’li müzisyen (d. 1951)

 Bayramlar ve Yıldönümleri

• Muhasebeciler Günü
• Yeşilay Haftası (1-7 Mart)
• Deprem Haftası (1-7 Mart)
• Girişimcilik Haftası (1-7 Mart)
• Ardahan'ın Hanak ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluşu (1918)
• Mersin'in Arslanköy ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)