5 Eylül

5 Eylül, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 248. (artık yıllarda 249.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 117 gün vardır.

Ağu – Eylül – Ekim
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Olaylar

• 1669 - Girit, Osmanlı İmparatorluğu'nca ilhak edildi.
• 1698 - Rus Çarı I. Petro, ülkesini batılılaştırma çabalarının bir parçası olarak, din adamları ve köylüler dışında sakal bırakan her erkeğe özel bir vergi yükümlülüğü getirdi.
• 1795 - ABD ile Osmanlı İmparatorluğu arasında ABD'yi yıllık vergiye bağlayan ABD - Osmanlı Sözleşmesi imzalandı.
• 1800 - Napoleon Bonaparte, Malta adasını İngiltere'ye bıraktı. (oysa adayı 1798'de İngilizlerden kendisi almıştı)
• 1839 - Çin'le İngiltere arasındaki birinci Afyon Savaşı başladı.
• 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan İşgali altındaki Nazilli, Alaşehir ve Susurluk'a girdi.
• 1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası lideri Fethi Bey'in 4 Eylül'de İzmir'e gelişinden sonra, bazı kişiler gösteri yaparak Cumhuriyet Halk Fırkası binasını ve Anadolu gazetesi idarehanesini taşladılar.
• 1938 - Atatürk, vasiyetnamesini yazdırdı. Vasiyet, Ankara 3. Sulh Hukuk Hakimi Osman Selçuk Selçuk tarafından 28 Kasım 1938'de açıldı.
• 1945 - Çok partili düzene geçişin ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi kuruldu.
• 1950 - Başvuru fazlalılığı yüzünden, üniversite giriş sınavı uygulaması başlatıldı.
• 1955 - İstanbul Sultanahmet'te yeni Adliye Sarayı hizmete açıldı.
• 1957 - Jack Kerouac'ın yazdığı Yolda romanı Amerika'da yayınlandı.
• 1960 - Muhammed Ali (Cassius Clay), 1960 Roma Olimpiyatlarında altın madalya kazandı.
• 1963 - 20-21 Mayıs'ta askeri darbe girişiminde bulunan Albay Talat Aydemir, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesince idama mahkûm edildi.
• 1972 - Münih Katliamı: Filistinli Kara Eylül Hareketi militanları, 1972 Yaz Olimpiyatları için Münih'e gelen İsrailli sporculara ateş açtı, bir sporcu hayatını kaybederken, biri ağır yaralandı, 9 kişi rehin alındı.
• 1973 - Dünyanın en uzun karayolu tüneli, İsviçre'nin St. Gotthard yöresinde açıldı.
• 1973 - Devlet Film Arşivi'nde yangın çıktı; Atatürk'ün tek kopyalı filmleri yandı.
• 1991 - Nelson Mandela, Güney Afrika'da başkan seçildi.
• 2012 - Afyonkarahisar'da bulunan askeri depoda meydana gelen patlamada 25 asker hayatını kaybetti.

Doğumlar

 

• 699 - Ebû Hanîfe, Hanefi mezhebinin kurucusu (ö. 767)
• 1187 - VIII. Louis, Fransa Kralı (ö. 1226)
• 1319 - IV. Pedro, Aragon Kralı (ö. 1387)
• 1567 - Date Masamune, Japon samuray (ö. 1636)
• 1568 - Tommaso Campanella, İtalyan şair, yazar ve Platoncu filozof (ö. 1639)
• 1621 - Juan Andrés Coloma, Elda'nin dördüncü kontu (ö. 1694)
• 1638 - XIV. Louis, Fransa Kralı (ö. 1715)
• 1667 - Giovanni Girolamo Saccheri, İtalyan matematikçi (ö. 1733)
• 1695 - Carl Gustaf Tessin, İsveçli politikacı (ö. 1770)
• 1722 - Frederick Christian, Elector of Saxony, Saksonya Prensi (ö. 1763)
• 1725 - Jean-Étienne Montucla, Fransız matematikçi (ö. 1799)
• 1735 - Johann Christian Bach, Alman besteci (ö. 1782)
• 1750 - Robert Fergusson, İskoç şair (ö. 1774)
• 1769 - John Shortland, İngiliz deniz subayı (ö. 1810)
• 1771 - Karl (Teschen Dükü), Avusturya arşidükü, askeri reformcu ve kuramcı (ö. 1847)
• 1772 - Feth Ali Şah Kaçar, İran'da egemenlik sürmüş Kaçar Hanedanı'nın ikinci hükümdarı (ö. 1834)
• 1774 - Caspar David Friedrich, Alman ressam (ö. 1840)
• 1775 - Juan Martín Díez, İspanyol asker ve İspanyol Bağımsızlık Savaşında gerilla lideri (ö. 1825)
• 1791 - Giacomo Meyerbeer, Alman opera bestecisi (ö. 1864)
• 1847 - Jesse James, Amerikalı haydut (ö. 1882)
• 1876 - Wilhelm Ritter von Leeb, Alman mareşal (ö. 1956)
• 1905 - Arthur Koestler, Macar asıllı İngiliz yazar (ö. 1983)
• 1912 - John Cage, ABD'li besteci, filozof, yazar ve baskıcı (ö. 1992)
• 1921 - Nazife Güran, Türk besteci (ö. 1993)
• 1946 - Freddie Mercury, Hint asıllı İngiliz müzisyen ve Queen grubunun solisti (ö. 1991)
• 1948 - İsmail Arca, Türk futbolcu
• 1951 - Michael Keaton, ABD'li aktör
• 1967 - Salih Kenan Şahin, Türk siyasetçi ve tıp doktoru
• 1971 - Will Hunt, ABD'li müzisyen, besteci ve rock grubu Evanescence'ın davulcusu
• 1973 - Kaan Tangöze, Türk müzisyen ve Duman müzik grubunun solisti
• 1976 - Carice van Houten, Hollandalı tiyatro ve sinema oyuncusu
• 1988 - Nuri Şahin, Türk futbolcu
• 1990 - Kim Yu-Na, Güney Koreli buz patenci
• 1991 - Skandar Keynes, İngiliz aktör
• 1991 - Zeki Yavru, Türk futbolcu

Ölümler

• 1548 - Catherine Parr, İngiltere Kraliçesi (d. 1512)
• 1857 - Auguste Comte, Fransız matematikçi (d. 1798)
• 1876 - Manuel Blanco Encalada, Şilili siyasetçi ve Şili'nin ilk Devlet Başkanı (d. 1790)
• 1877 - Çılgın At, Lakota kızılderililerinin şefi (d. 1849)
• 1901 - Ignacij Klemenčič, Sloven fizikçi (d. 1853)
• 1906 - Ludwig Boltzmann, Avusturyalı fizikçi (d. 1844)
• 1914 - Charles Péguy, Fransız şair (d. 1873)
• 1953 - Richard Walther Darré, Alman bakan (d. 1895)
• 1991 - Fahrelnissa Zeid, Türk ressam (d. 1901)
• 1993 - Claude Renoir, Fransız görüntü yönetmeni (yönetmen Jean Renoir'ın yeğeni ve ressam Pierre Auguste Renoir'ın torunu) (d. 1914)
• 1993 - Samim Kocagöz, Türk yazar (d. 1916)
• 1997 - Rahibe Teresa, Arnavut hayırsever ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1910)
• 2012 - Ediz Bahtiyaroğlu, Türk - Boşnak milli futbolcu. (d. 1986)