Beşinci Ordu

Beşinci Ordu, I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından 24 Mart 1915 tarihinde kuruldu ve Ekim 1918 tarihinde lağvedildi. Bu orduya I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı'nı ve Gelibolu Yarımadası'nı savunma görevi verildi. Almanya'dan gelen askeri danışman General Otto Liman von Sanders bu ordunun ilk komutanı oldu.

 

Nisan 1915 Savaş Düzeni

Nisan sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[1]

• III. Kolordu (Esat Paşa komutasında)
  • 7. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen (Mustafa Kemal komutasında)
• XV. Kolordu (Albay Hans Kannengiesser komutasında)
  • 3. Tümen, 11. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı
• Bir uçak filosu

I. Dünya Savaşı

Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni

5. Ordu'nun konumu. (Nisan 1915)

5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders, karargahıyla Gelibolu'daydı.

• I. Kolordu
  • 2. Tümen, 3. Tümen
• II. Kolordu
  • 4. Tümen, 5. Tümen, 6. Tümen
• III. Kolordu
  • 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen
• IV. Kolordu
  • 10. Tümen, 11. Tümen, 12. Tümen
• V. Kolordu
  • 13. Tümen, 14. Tümen, 15. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı
• Bir uçak filosu

Ayrıca doğrudan doğruya 5. Ordu Komutanlığına bağlı bir tümen (19. Fırka), bir süvari tugayı (1. Tugay), bir piyade alayı ve dört jandarma taburu vardı. 19. Fırka, Yarbay Mustafa Kemal emrinde ve Eceabat'ta 5. Ordu'nun ihtiyatını oluşturuyordu. Süvari Tugayı ise yine ordu emrinde olarak Saros Körfezi batısında Bulgar hududuna kadar olan geniş kıyı kesimini gözetlemekteydi. Jandarma taburları da, düşmanın fazla beklenmediği kıyılarda gözetleme görevi yapmaktaydılar. 5. Ordu'nun asker sayısı 84.000 (Müttefiklerin 75.000), top sayısı 72 (Müttefiklerin donanma hariç 140) idi. Osmanlı asker sayısı düşmana nazaran 9.000 kişi daha fazla idi ama bu bir sayısal görüntüden ibaretti. Aslında tarafların savaş gücünü belirleyen, (eğitim ve moral başta olmak üzere) silahların kalitesi, silah, cephane, araç, gereç bütünlemesi ve özellikle ağır makinalı tüfek ve topun miktarı idi ve bunlar da düşmandan yana idi.

Ağustos 1916 Savaş Düzeni

Ağustos 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[2]

• I. Kolordu
  • 14. Tümen, 16. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı

Aralık 1916 Savaş Düzeni

Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[3]

• XIV. Kolordu
  • 57. Tümen, 59. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı

Ağustos 1917, Ocak 1918 Savaş Düzeni

Ağustos 1917, Ocak 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[4]

• XIV. Kolordu
  • 57. Tümen
• XIX. Kolordu
  • 59. Tümen
• XXI. Kolordu
  • 49. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı

Haziran, Eylül 1918 Savaş Düzeni

Haziran, Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[5]

• XIV. Kolordu
  • 57. Tümen
• XIX. Kolordu
  • Yok
• XXI. Kolordu
  • 49. Tümen
• Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı

Mondros Sonrası

Kasım 1918 Savaş Düzeni[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı:^[6]

• I. Kolordu
  • 55. Tümen
• XIV. Kolordu
  • 49. Tümen, 60. Tümen, 61. Tümen

Kaynakça

1. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 86.
2. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 134.
3. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 154.
4. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 170, 181.
5. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 188, 197.
6. ^ Edward J. Erickson, Order to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War, Greenwood Press, 2001, ISBN 0-313-31516-7, p. 202.