Ankara Anlaşması

Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Ekonomik Topluluğu Arasında Bir Ortaklık Oluşturma Anlaşması
Çeşit	Gümrük birliği anlaşması
İmzalanma	12 Eylül 1963
Yer	Ankara
İmzacı devletler	Avrupa Ekonomik Topluluğu  Türkiye
İmzalayanlar	Joseph Luns Feridun Cemal Erkin
Dilleri	İngilizce, Türkçe

Ankara Anlaşması, 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara'da, Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında imzalanan ortaklık anlaşmasıdır.

Arka plan

Türkiye, 1958 yılında AET'nin kurulmasından sonra, Temmuz 1959'da bu topluluğa üyelik için başvurmuştu. Başvuruyu değerlendiren AET, müzakereler için ortak komisyon kurulması kararını almıştı. Bu müzakereler 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan anlaşma ile sonuçlandı.^[1]

Anlaşma

Anlaşma, 12 Eylül 1963 tarihinde Ankara'da imzalandı.^[2] Anlaşma, Türkiye'nin AET tam üyeliğini güvence altına almaya yardımcı bir Gümrük Birliği oluşturma yönünde üç aşamalı bir süreci başlattı. Süreç sonunda Gümrük Birliği'nin kurulmasından sonra AET, gerekli gördüğü ekonomi ve ticaret politikasının entegrasyonunu başlayacaktı.
Anlaşma ile kurulan bir Ortaklık Konseyi, sürecin gelişimini ve alınan kararları kontrol eder.
1970 yılında Türkiye ve AET, Anlaşma'nın Ek Protokolü'nü kabul etti.^[3]
Anlaşmaya göre AET, 1963-1970 arasındaki dönemde 175 milyonluk krediler de dahil olmak üzere Türkiye'ye mali yardım sağlayacaktı. Sonuçlar karışık; AET'nin Türkiye ithalatındaki payı döneminde önemli ölçüde arttı, ancak tarife kotaları şeklinde Türkiye'ye verilen AET ticaret imtiyazları daha az etkili oldu.^[4]

Anlaşma kapsamında Bireysel haklar

Anlaşma, iç pazara ilişkin tüm AET politikalarıylla neredeyse uyum da dahil olmak üzere, işçi, kuruluş ve hizmetlerin serbest dolaşımını istedi.^[5] Ancak anlaşma, siyasi pozisyonlara Türkiye'yi dışladı ve bir anlaşmazlık durumunda çözüm için Avrupa Adalet Divanı'na da başvurulmasını engelledi.
Anlaşma, Ek Protokol ve Ortaklık Konseyi Kararları ile birlikte AET hukukunun bir parçasıdır. Avrupa Adalet Divanı, AET üye devletlerine saygı ve AET yasaları gereğince Türk vatandaşlarına ve işletmelere özgü haklar vermeye karar verdi.

Ayrıca bakınız

• Avrupa Birliği-Türkiye Gümrük Birliği

Kaynakça

1. ^ Official Journal of the European Communities 1973, C113p2
2. ^ Official Journal of the European Communities 1973, C113 p2
3. ^ Official Journal 1973, C113, p18
4. ^ Duzenli, Esra, "Free Movement of Turkish Workers in the Context of Turkey's Accession to the EU," Middle East Technical University, <http://etd.lib.metu.edu.tr/upload/12612611/index.pdf>
5. ^ Yalincak, Orhun Hakan, "Freedom of Movement of Turkish Nationals in the European Union," (2013) 19 Columbia Journal of European Law <http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2101319>